Ne var ki hareketlerindeki insicamı kaybeden  Hasan izzet Paşa planlanan taarruza 3 gün kala 19 Aralık 1914 tarihinde  taarruzun neticesini şüpheli gördüğünü  ve sinirlerinin fevkalade bozuk olduğunu ifade ederek komutanlıktan affını istemiştir. Adeta bir emrivaki karşısında kalan Enver Paşa Ordu Komutanlığını  üzerine almak zorunda kalmıştır.
          Türk Ordusunun harekete geçtiği 22 Aralıktan itibaren üç gün içinde Ruslar Sarıkamış’ta hiç bir tedbir almamışlardı. Bu gecikme Enver Paşa’nın  planının başarı şansını artırmaktaydı. Ne var ki  Hafız Hakkı bey Rusların geri çekilmesini  en tehlikeli ihtimal olarak görüyordu. Geri çekilme yollarını kesmek için Kosor boğazına girdi.  Şayet Hafız Hakkı  bey emredilen istikamette Oltu üzerinden 24/25 Aralık’ta  Bardız önlerine gelebilseydi Rusları imhadan hiçbir şey kurtaramazdı. Hafız Hakkı bey bu tarihten 5 gün sonra  Sarıkamış önlerine gelebilecektir. Oysa 25 Aralık Akşamı  Sarıkamış’ta toplanan Rus kuvvetleri  9. Ordunun Sarıkamış’a gelebilen  kuvvetlerine eşitti.
            Aslında tarihi biraz daha geri aldığımızda, 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonucunda Batum savaş tazminatı olarak  Ruslara verilmişti. Sarıkamış, Kars, Ardahan ve Artvin de  Berlin Antlaşması ile Ruslara bırakılmıştı. Enver Paşa daha önce yitirilen bu yerleri geri almak amacıyla  19 Aralık tarihinde “ Sarıkamış Harekatı”  fikrini kurmaylarına sunuyor. Osmanlı ve Alman Kurmay heyeti planı kabul ediyorlardı.
           Harekat planında  Doğu’yu korumakla görevli  3. Ordu’dur. Bu harekatı  uygulayacak 3. Ordu, 9.10.ve 11. Kolordular ve  2. Süvari Tümeni’nden oluşuyordu. 9.Kolordu Komutanı İhsan Paşa, Kurmay başkanı Albay  Şerif Köprülü, 10.Kolordu Komutanı Hafız Hakkı Bey, 11 Kolordu Komutanı Fevzi Paşa’dır. 3. Ordu Karargahı ve 9. Kolordu Erzurum kalesine yerleşmişti. 11. Kolordu Elazığ kalesinde ve 10. Kolordu da  Sivas’ta konuşlanmıştı.3. Ordunun toplam gücü 118 bin olduğu yazılsa da  bu güce savaşçı  olmayan birimleri, depo alayı ile ulaşıldığı biliniyor.  Eğitimli asker 75 bin silahlı gücü geçmez. Bu askere 73 makineli tüfek ve 218 top destek vermekteydi. Cephedeki Rus Kafkas ordusunun  mevcudu 100 bindir. Yani şartlar  Osmanlı için fevkalade müsaittir.
          Tasarlanan Taarruz baskın  tesiri gösterecekti. 11. Kolordu ile  2. Nizamiye Süvari  Tümeni  Rusları Cephede tutacak( gösteriş taarruzu ile oyalayacak) 9. Kolordu Pitkir-Çatak doğrultusunda Rusların kuzey kanadını kuşatacak, 10. Kolordu da Oltu üzerinden Bardız-Sarıkamış doğrultusunda  Rus mevzilerinin gerisine düşecekti. Böylece Kars ile bağlantısı kesilen Ruslar Aras Nehri üzerine atılarak imha edilecekti.
            Plan şöyleydi:  9. Kolordu Rus cephesini arkadan çevirecekti. 10. Kolordu ise  24 Aralıkta Bardız bölgesinde  9. Kolordu ile birleşerek  Rusları çevirecekti.
             Enver Paşa’nın amacı kuzeyden kuşatıcı bir manevra yapılmasıydı. Kısaca 11. Kolordu ve 2. Nizamiye Süvari tümeni düşmanı cepheden karşılayacak, 9. Kolordu Çatak-Pitkir hattından kötek istikametine ve  Albay Hafız Hakkı Paşa’nın  10. Kolordusu Bardız istikametinde düşmanı karşılayacaktı. Plan iyiydi.
            Zira MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK, “Sarıkamış  planı doğru ve zamanlıdır” der.
          GENERAL FAHRİ BELEN Sarıkamış’tan bahsederken, “Zafere Ramak Kalmıştı,” ifadelerini kullanır.